नेतृत्व र सोचको महत्त्व: डा. बाबुराम भट्टराई र प्रचण्डको संघर्ष

नेपालको राजनीतिक इतिहासमा विभिन्न व्यक्तिहरूका योगदानहरूले महत्वपूर्ण स्थान राख्छ। विशेषगरी, माओवादी संघर्षका दिनमा डा. बाबुराम भट्टराई र पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' बीचको द्वन्द्व र सहकार्य नेपाली समाजको विकास र परिवर्तनको अनिवार्य भाग बनेको छ। यस लेखमा, म त्यस संघर्ष र दुई नेताका योगदानलाई पुनः स्मरण गर्दै समाज र राजनीति दुवैमा विचार, नेतृत्व र संघर्षको महत्त्वलाई उजागर गर्न चाहन्छु।

प्रचण्डको भनाइ र समाजको प्रतिक्रिया

प्रचण्डले एकपटक भनेका थिए, “धेरै पढेका मान्छेहरूको दीमाग बिग्रन्छ, बुद्धि मासिन्छ।” यो भनाइको प्रसङ्गमा, म एकदिन आफ्नो गाउले साथी नवीनसँग चिया खाइरहेको थिएँ। त्यो समयमा केही युवाहरू प्रचण्डको यस भनाइको बारेमा हाँस्दै विचार व्यक्त गर्दै थिए। यो देखेर मलाई गहिरो विचार गर्न बाध्य बनायो। समाजमा जब कुनै नेता यस्तो भनाइ व्यक्त गर्छ, तब यसको असर समाजमा पर्दछ र विशेष गरी युवा पिढीमा गलत सन्देश जान सक्छ।

यो भनाइको आधारमा, मैले बाबुराम र आहुतीजस्ता व्यक्तिहरूको योगदानको मूल्याङ्कन गर्नुपर्छ। यी व्यक्ति जसले माओवादी संघर्षको अवधिमा नेपालको रक्षाका लागि ठूलो भूमिका खेलेका थिए, तिनीहरूको योगदानलाई पागल भन्नु भनेको समाजको असहिष्णुता हो।

पढाइ र पागलपनको संज्ञा

कुनै व्यक्तिले नयाँ विचार प्रस्तुत गर्दा वा देशको भलाइका लागि संघर्ष गर्दा, उसलाई पागल ठान्ने प्रवृत्ति समाजमा फैलिन्छ। प्रचण्डको भनाइका आधारमा, बाबुरामलाई पागल भनिएको छ। यसमा, मैले सोचें – के यो पागलपन हो? बाबुराम र आहुतीको संघर्ष र सोचलाई सही रुपमा बुझ्नु पर्छ। यदि बाबुराम पागल थिए भने, तिनका विचार र नेतृत्वले जनयुद्धको सफलतामा योगदान पुर्याउन सक्थे भने?

जनयुद्धका दौरान बाबुरामको भूमिका अभूतपूर्व थियो। यो संघर्षको सफलता बाबुराम जत्तिकै व्यक्तिको योगदान बिना सम्भव थिएन। प्रचण्ड र बाबुरामको बीचको असहमतिहरूलाई सही तरिकामा बुझ्न आवश्यक छ, ताकि हामी भविष्यमा सही दिशा अपनाउन सकौं।

सत्य र भ्रमको बीचमा

समाजमा कहिलेकाहीं भ्रम फैलिन्छ र झूठको प्रचार गर्न थालिन्छ। प्रचण्ड र बाबुरामको संघर्षमा यस्तै भ्रमहरूको वर्तमन पाइन्छ। समाजमा गलत विचार र झूठलाई सचको रूपमा प्रस्तुत गर्नु भनेको मानिसलाई भ्रममा पार्नु हो। यसले राष्ट्रको हितमा नकारात्मक असर पार्छ। बाबुराम र प्रचण्डका विचारलाई सही ढंगले बुझ्न र मूल्याङ्कन गर्न महत्त्वपूर्ण छ, ताकि हामी सही मार्गमा अगाडि बढ्न सकौं।

समाज र नेतृत्व

नेतृत्व र समाजको मानसिकता बीच ठूलो भिन्नता हुन्छ। जब एक नेता नयाँ विचार र दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्छ, तब उसको विचारलाई पागल मान्ने प्रवृत्ति समाजमा प्रकट हुन्छ। यसले नेतृत्व र समाजका बीचको दूरीलाई प्रकट गर्दछ। बाबुराम र प्रचण्डका बीचका संघर्षले यो कुरा प्रस्ट बनाउँछ कि हामीलाई नयाँ विचार र दृष्टिकोणलाई स्वीकार्न र सहनशील बन्न आवश्यक छ।

बाबुरामको योगदान र माओवादी संघर्ष

नेपालको माओवादी संघर्ष र त्यसको बादको राजनीतिक स्थिति अझै पनि समाजका लागि एउटा महत्त्वपूर्ण पाठ हो। बाबुराम भट्टराईको नेतृत्व र बौद्धिकताले माओवादी संघर्षलाई एक निर्णायक मोड दिएको थियो। जनयुद्धका समयमा बाबुरामको सोच र नेतृत्वले जनताको मन जित्न मद्दत गरेको थियो। यो तथ्यलाई नकार्न सकिन्न कि बाबुरामको योगदान बिना माओवादी आन्दोलनको सफलता सम्भव थिएन।

यो लेख केवल एक व्यक्तिको आलोचना मात्र होइन; यो समाज र नेतृत्वको महत्त्वपूर्ण बोध हो जसले नेपालका नागरिक र नेताहरूलाई सोच्न प्रेरित गर्नेछ। जब समाज सही दिशा पाउँछ, तब समृद्धि र शान्ति हासिल गर्न सजिलो हुन्छ।

नोट: मैले लेखमा कुनै राजनीतिक दलको समर्थन वा विरोध गर्न चाहिन। यो लेख केवल विचार र समाजको स्थितिको आलोचना र विश्लेषण हो।